Wind is schoon. Wind is rein. Wind geeft ons energie.
Waarom windmolens?
Met alleen zonne-energie redden we het niet. Windmolens laten het landschap open, de groene kwaliteit blijft behouden. Windmolens leveren veel schone energie op. Een moderne windmolen levert stroom voor bijna 6500 huishoudens. Om windmolens heen kan de grond nog agrarisch gebruikt worden.
Is er een kans dat er windmolens komen in Rijnenburg?
Die kans wordt steeds groter. Na uitgebreid onderzoek en participatie proces is het consortium van Rijne Energie, Eneco, BHM Solar en de Windvogel verkozen om het energielandschap verder te ontwikkelen. In de zomer van 2022 hebben ze een vergunningaanvraag voor 4 windturbines gedaan. Het is de verwachting dat de gemeente Utrecht de vergunning medio 2023 zal toewijzen.
Hoe ziet Rijne Energie windmolens in Rijnenburg en Reijerscop voor zich? Rijne Energie ziet windmolens als een goede mogelijkheid om efficiënt en effectief duurzame energie op te wekken in de regio Utrecht. Bij voorkeur in combinatie met zonnevelden: Als het waait, schijnt de zon minder, en als de zon schijnt, waait het minder hard. Door deze combinatie van zon en wind creëren we een stabielere stroomvoorziening. Rijnenburg is door haar ligging zeer geschikt voor grootschalige opwek van duurzame energie. Ook heeft de gemeente zich ten doel gesteld om in 2030 klimaatneutraal te zijn.
Rijne Energie heeft daarom ambitieuze doelstellingen voor de opwekkingscapaciteit van de regio. Wij denken dat de huidige krappe 5% duurzame energie die de gemeente Utrecht nu opwekt, naar minstens 10% in de komende jaren kan groeien. We willen stroom opwekken voor ten minste 60.000 huishoudens (vergelijkbaar met het aantal huishoudens in de omliggende wijken). Daarvoor zijn zowel zonnevelden als windmolens nodig. Nu hebben we 4 windmolenlocaties aangevraagd die samen stroom opwekken voor 30.000 huishoudens. De opbrengsten van windenergie gaan voor een naar het gebied via Omgevingsfonds, Omwonendenregeling en via de winst die de cooperatie Rijne Energie zelf kan inzetten.
Hoe gaat Rijnenburg eruit zien met windmolens?
Op dit moment heeft Rijne Energie 4 posities voor windmolens. Hier vind je een visualisatie.
Hoeveel kun je opwekken met windmolens?
Een moderne windmolen van 6,5 MW wekt de energie op voor ongeveer 6500 huishoudens. Deze molens hebben een tiphoogte van 270 meter.
Hoe zijn windmolens financieel mogelijk?
Om windenergie mogelijk te maken geeft de Nederlandse overheid subsidie, de zogenaamde SDE+ regeling (Stimulering Duurzame Energie) Het rendement van de windmolens is genoeg om investeerders aan te trekken en tevens geld over te houden om lokaal te investeren in Rijnenburg. Wij vinden het belangrijk dat dit gemeenschapsgeld ten goede komt aan het gebied zelf. Niet aan individuele inwoners maar aan een prettige leefomgeving. Bijvoorbeeld voor snel internet, fietspaden, of nieuwe bomenaanplant.
Er wordt gezegd dat windmolens op subsidie draaien. Momenteel is subsidie in verband met de lage stroomprijs inderdaad nog noodzakelijk. Vergeten wordt echter dat ook fossiele energie, naast dat zij schadelijke stoffen uitstoot, subsidie ontvangt. Lees hierover meer in dit artikel.
Kunnen we niet beter windmolens op zee zetten?
Veel mensen zien windmolens liever niet in de buurt van hun huis. Daarom wordt vaak geopperd alle windmolens op zee te zetten. Dat klinkt aantrekkelijk, maar de realiteit zit toch wat ingewikkelder in elkaar.
Windmolens op zee zijn niet beter dan op land of andersom. Het is simpelweg zo dat we in Nederland heel veel energie verbruiken. Ook als we als land ons energieverbruik verminderen, dan nog hebben we ontzettend veel energie nodig. Als we die energie allemaal willen opwekken zonder dat er broeikasgassen worden uitgestoten, hebben we alle technieken nodig. Dan zijn windmolens op land én op zee beide nodig, en ook zonnepanelen en andere vormen van duurzame energieopwekking, zoals bijvoorbeeld stroom opgewekt met stromend water. We kunnen niet kiezen, het is en-en-en. Daar kun je in dit artikel meer over lezen.
Daarnaast zitten er ook specifieke voordelen aan windmolens op land. Mensen kunnen makkelijk mee-investeren of mede-eigenaar worden, het levert banen op in het gebied waar de windmolens staan en de opbrengsten van de windmolens worden gedeeld met omwonenden.
Feit is dat het bouwen van windmolens op zee snel goedkoper wordt, waardoor ook de kosten van de stroomproductie afnemen. Een kanttekening daarbij is wel dat de Nederlandse overheid bij windmolens op zee alle vergunningen en stroomkabels naar het vaste land regelt èn betaalt. Geld dat de windmolenbouwers op zee dus niet zelf hoeven te betalen. En dus niet hoeven door te berekenen in de kosten van de stroomproductie. Windmolenbouwers op land moeten deze vergunningen en aansluitingen wel allemaal zelf regelen en betalen. De prijzen tussen windmolens op zee en land zijn dus niet zomaar met elkaar te vergelijken . Daarover kun je hiermeer lezen.
Wat zijn de voordelen van een windpark voor Rijnenburg?
Windmolens op land leveren werkgelegenheid ter plaatse op. Zo worden bij de bouw van de windmolens op land als het even kan bedrijven uit de buurt ingeschakeld.
Inwoners van het gebied kunnen zelf aangeven waar zij dit geld in willen investeren. Voorbeelden zijn: de aanleg van een glasvezelnet, het open kunnen houden van het dorpshuis, gemeenschappelijke aanschaf van zonnepanelen voor op woningen en openbare gebouwen, of gemeenschappelijk woningen isoleren waardoor de energierekening van de bewoners sterk daalt.
Waait het wel hard genoeg in Utrecht voor windmolens?
Ja. Vanaf windkracht twee wekt een windmolen al stroom op, maar natuurlijk levert de molen meer als het harder waait.
Het gaat bij windmolens niet om hoe hard het waait op de grond, maar om de windsnelheid op ongeveer honderd meter hoogte. Daar waait het harder en constanter. De wind wordt op die hoogte niet onderbroken door bijvoorbeeld gebouwen en bomen. Daarom zijn windmolens hoog en hebben ze lange wieken. Daardoor vangen ze veel wind in die hogere luchtlaag en wekken ze veel stroom op.
Kunnen we niet in plaats van windmolens alleen maar zonnevelden bouwen?
Het is makkelijk gezegd om in Nederland alle windmolens door zonnepanelen te vervangen, maar het is ruimtelijk gezien onmogelijk om te doen Er zijn 25.000 zonnepanelen nodig om evenveel stroom op te wekken als één windmolen. Voor dezelfde energieproductie van bijvoorbeeld 10 windmolens, moet de helft van het gebied van Rijnenburg bedekt worden met zonnepanelen. Een ander nadeel van alleen maar zonnevelden is dat de grond voor de landbouw niet meer te gebruiken is. Wel kunnen er dieren tussen grazen, zoals schapen.
In Nederland is er bovendien meer wind dan zon. Zonnepanelen werken in ons land ongeveer 1000 uur per jaar op vol vermogen. Windmolens draaien 3000 uur op vol vermogen, dus drie keer zoveel.
Zonnepanelen hebben daarnaast meer subsidie nodig dan windmolens, omdat ze minder efficiënt zijn. Ondanks dat zonnepanelen beter en goedkoper worden, is het verschil met windmolens nog steeds erg groot. Meer over dit financiële verschil kunt u lezen in een brief van de minister van Economische Zaken en een onderzoeksrapport daarover. Die kunt u hier vinden.
Windmolens en zonnepanelen bijten elkaar gelukkig niet, sterker nog: Ze vullen elkaar mooi aan. Als het waait, schijnt de zon minder, en als de zon schijnt, waait het vaak minder. We hebben zowel windparken als zonneparken nodig om de doelstelling te halen om in 2020 14% van de energie in Nederland duurzaam op te wekken. Hetzelfde geldt voor het behalen van het Utrechtse doel om in 2030 klimaatneutraal te zijn.
Krijg ik last van het geluid van windmolens?
Het meeste geluid van windmolens ontstaat door de ronddraaiende wieken. De lucht wordt verplaatst en dat is te horen als een gezoef of gezwiep. Ook maken de ronddraaiende as, tandwielen en generator bovenin de windmolen geluid. De huidige windmolens zijn heel goed geïsoleerd waardoor dit geluid niet of nauwelijks meer te horen is.
De landelijke grenzen waarbinnen het geluid van de windmolens moet blijven worden opnieuw tegen het licht gehouden. Daarom stelt de gemeente Utrecht nu lokale grenzen voor geluid. Die grenzen worden uiteraard gerespecteerd. Het geluidsniveau mocht volgens de oude landelijke norm over een jaar gemiddeld maximaal 47 dB(A) en in de nachten gemiddeld 41 dB(A) zijn. Dat is vergelijkbaar met gefluister in een gesprek.
Of mensen last hebben van het geluid, is vaak heel persoonlijk. Dit blijkt uit meerdere onderzoeken en voorbeelden uit de praktijk. Wie principieel tegen windmolens is, zal het geluid van de windmolens eerder horen en zich daaraan ergeren. En ervaart dus overlast. Maar wie er neutraal of positief tegenover staat, zal minder gefocusseerd zijn op het geluid en hoort de windmolens dan ook niet of nauwelijks. Daarnaast blijkt dat als mensen met de ‘lasten’ ook de ‘ lusten’ krijgen, ze minder overlast ervaren.
Onderzoek van het RIVM over het geluid van windmolens is te vinden op deze website. Of ga direct naar het onderzoeksrapport.
Krijg ik last van slagschaduw van de windmolens?
In Utrecht is afgesproken dat we de slagschaduw die ontstaat op woningen tot een minimum terugregelen. Dat kan door de windmolen automatisch stil te zetten op de momenten dat er slagschaduw is. De zon schijnt tegen een windmolen aan en dan ontstaat achter de molen een schaduw. Als de wieken draaien door de wind, beweegt die schaduw ook. Die bewegende schaduw heet slagschaduw. Mensen kunnen daar last van hebben als die schaduw bijvoorbeeld over een raam van het huis gaat. Dat zorgt dat voor een wisseling van licht en schaduw. Die slagschaduw is het langst in het na- en voorjaar en dan vooral tijdens zonsondergang en –opgang. Op die momenten staat de zon laag aan de hemel en wordt de schaduw van de windmolen langer.
Om de overlast in te perken waren er landelijke richtlijnen opgesteld, die momenteel opnieuw tegen het licht worden gehouden. Een windmolen mocht bij een huis per jaar maximaal 17 dagen slagschaduw veroorzaken die langer dan 20 minuten duurt. Dit komt neer op maximaal 5 uur en 40 minuten per jaar. Maar in Utrecht zorgen we er dus voor dat de molen in de slagschaduw periode uit gaat via een automatische stilstandvoorziening.
Lees hier meer veelgestelde vragen over windenergie.
Van de Rijksoverheid (RVO).
Van de Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU).
Van de Nederlandse Windenergie Associatie (NWEA).