Rijne Energie is een energiecoöperatie die eind september 2018 is opgericht. We zijn ontstaan vanuit een brede, enthousiaste en groeiende groep van bewoners, organisaties en ondernemers uit Rijnenburg en de omliggende gemeentes. Samen willen we ons inzetten om het gebied Rijnenburg en Reijerscop te gebruiken voor schone energieproductie voor onze buurten, steden en gebouwen. Met windmolens én zonneparken.

In de zomer van 2016 werd er een motie aangenomen door de gemeenteraad van Utrecht om Rijnenburg te ontwikkelen als pauzelandschap voor grootschalige duurzame energie. Na de zomer kwamen we met een groepje inwoners bij elkaar om de kansen voor energie opwek in Rijnenburg te bespreken. Er bleek veel kennis en kunde in onze groep te zitten. Onder andere omdat sommigen reeds actief waren in bestaande energie coöperaties. Wij hadden er vertrouwen in en meldden ons in oktober 2016 aan als initiatiefgroep via een brief aan het college van B&W van Utrecht. Sindsdien zijn we actief aan de slag in verschillende werkgroepen en een bestuur waar jij ook actief in kunt worden.

De leden zijn afkomstig uit Rijnenburg, Leidsche Rijn, Nieuwegein, Houten, Utrecht-Zuid, Utrecht-Centrum, Utrecht-Oost, etc. Soms verhuist iemand en komen er nieuwe enthousiastelingen bij..
Er zijn in en om Utrecht maar heel weinig plekken die de mogelijkheid bieden om grootschalig energie op te wekken. Als zo’n kans zich voordoet, komt een brede groep mensen bij elkaar.

Om klimaatverandering te stoppen is het belangrijk zo snel mogelijk over te stappen op schone energiebronnen.  We hebben nog altijd veel te weinig schone energie in onze gemeentes. In bijvoorbeeld de stad Utrecht wordt momenteel minder dan 3% van de energie duurzaam opgewekt. 

Rijnenburg is voorbestemd voor grootschalige woningbouw maar daar zal de eerste 20 jaar geen of zeer beperkt sprake van zijn.  Het bouwen van energieproductiemiddelen is dan een goede activiteit voor in ieder geval de “tussentijd”.  Rondom Rijnenburg wordt veel energie gebruikt. We kunnen dus zelf, samen energie opwekken die we ook zelf, samen gebruiken. Zo komt de energie van dichtbij en profiteren we ook van dichtbij van deze energie.

Rijnenburg is momenteel de beste locatie voor grootschalige opwek rondom de stad Utrecht. Wij denken dat energieopwekking voor minimaal 60.000 huishoudens, dat is ongeveer ter grootte van de wijk Leidsche Rijn, mogelijk is. Momenteel omvat ons plan 4 windmolens die samen stroom voor 30.000 huishoudens opwekken. Er mag dus nog best wat bij, zowel windmolens als zonnevelden. Daarvoor blijven we in gesprek met grondeigenaren.

Wij zetten in op een hoge energieproductie die moet passen bij het gebied en bij de omgeving. We willen dat iedereen lang van Rijnenburg kan blijven genieten: zowel landschappelijk, economisch, cultureel, maatschappelijk als recreatief. 

Rijne Energie wil schone energie produceren op een coöperatieve manier. Dat wil zeggen dat we samen met onze leden zelf gedeeltelijk eigenaar worden van  eventuele windmolens en zonnevelden, en dus ook zelf bepalen wat er met dat deel van de opbrengsten gebeurt. Wij willen deze opbrengsten inzetten voor lokale verduurzaming. Democratisch en in overleg met de deelnemende inwoners. Samen schone energie opwekken waar we trots op kunnen zijn!

Rijne Energie wil schone energie produceren op een coöperatieve manier. Dat wil zeggen dat we samen met alle leden zelf gedeeltelijk eigenaar worden van  eventuele windmolens en zonnevelden, en dus ook zelf bepalen wat er met dat deel van de opbrengsten gebeurt. We willen  Wij willen deze opbrengsten inzetten voor lokale verduurzaming. Democratisch en in overleg met de deelnemende inwoners.

We willen TROTS zijn op onze energievoorziening, op onze leefomgeving, op onszelf en op hoe we met dit alles omgaan! We staan voor lokaal eigendom van de energieproductie: zelf opgewekte energie voor en door burgers, zodat de opbrengst de lokale economie en verdere verduurzaming ten goede komt.

Omdat wij zelf baas willen zijn over onze energie, bepalen we samen hoe het energielandschap eruit komt te zien en wat er met de opbrengst gebeurt. De opbrengst blijft op deze manier lokaal beschikbaar. De stroom gaat naar de omliggende wijken. De financiële opbrengst kunnen we bijvoorbeeld inzetten als rente voor betrokkenen die investeren, voor een mooie inrichting van het landschap voor bijvoorbeeld recreatie en voor nieuwe duurzame projecten in de omliggende gemeenten.

Om tot een energielandschap te komen willen we de dialoog met jullie als bewoners en omwonenden opzoeken. Dat doen we op zoveel mogelijk manieren: tijdens (door de gemeente) georganiseerde avonden, in huiskamers, op straat, via de e-mail, via onze Facebookpagina, via onze Twitter account, maar vooral maar vooral door geïnteresseerde inwoners op te zoeken via de bestaande netwerken voor duurzame energie.

Door de dialoog aan te gaan, willen we een voor alle partijen zo goed mogelijk energielandschap ontwerpen. Door een gemeenschappelijk proces te doorlopen geven we alle belanghebbenden de gelegenheid van zich te laten horen en nemen we de verschillende overwegingen in het ontwerp mee.

De participatie regelen we via eigendom van 50% het energielandschap. Door eigendom hebben we als inwoners zelf zeggenschap over de opbrengsten.

We hebben veel kennis en ervaring in huis, dus samen weten we veel. Wat we concreet en wanneer doen, bepalen we samen, dus doe mee!

Iedereen die de doelen en uitgangspunten van Rijne Energie onderschrijft, kan zich nu al aansluiten en meedoen. Omwonenden en andere betrokkenen die niet aangesloten zijn, spelen geen rol bij het oprichten en inrichten van de coöperatie Rijne Energie.

Een van de doelen van onze coöperatie is om duurzame en sociale ontwikkeling in Rijnenburg en Reijerscop verder te brengen door de komst van dit energiepark. Wij willen de energie en de opbrengsten lokaal houden. Bewoners en omwonenden moeten kunnen profiteren van dit energiepark. Het is dus mogelijk om ideeën voor projecten aan te dragen voor duurzame of sociale ontwikkeling van Rijnenburg, Reijerscop en de omliggende wijken. Wij horen graag van omwonenden welke wensen er voor hun woongebied. Dit willen we gaan inrichten via een Omgevingsfonds.

Als we een voordelige exploitatie van het energiepark bereiken kan het minimale gebiedsfonds van €0,50/MWh (gedragscode NWEA) aangevuld worden uit de ‘overwinst’.   Hiermee kunnen we andere projecten, zoals glasvezel,  natuurverbetering, energiebesparingsprojecten financieren. Met omwonenden en via het ontwerpproces dat de gemeente begeleidt, gaan we op zoek naar aanknopingspunten voor projecten.

Naast de initiatiefnemende bewoners is ook burgercooperatie De Windvogel betrokken. Deze coöperatie bestaan al lange tijd en heeft veel ervaring en expertise. Rijne Energie kan zo gebruik maken van hun kennis voor meer schone energie.

Coöperaties kennen het principe dat zij elkaar helpen en elkaar ondersteunen in hun ontwikkeling om zo bij te dragen aan de energietransitie van onderop. Sommige coöperaties hebben speciale kennis en expertise, andere coöperaties hebben een groot netwerk en bereik. De Windvogel heeft kennis en kapitaal op het gebied van windenergie en participatie. Zo kunnen deze coöperaties Rijne Energie goed op weg helpen.

De Windvogel is een burger-energiecoöperatie die door het hele land andere burgercoöperaties ondersteunt bij hun ontwikkeling en groei naar een sterke, zelfstandige positie. Dat is ook de rol die De Windvogel bij Rijne Energie speelt. De Windvogel kan haar projectaandeel geleidelijk laten overnemen door de lokale coöperatie Rijne Energie en vraagt daar niet de marktwaarde voor maar een coöperatieve waarde.
De Windvogel kan dat doen, omdat ze een coöperatie van burgers is met als doel samen de productie van duurzame energie in Nederland te bevorderen. De Windvogel plaatst en exploiteert ook zelf windturbines en zonnevelden. Hieruit komen kennis en kapitaal voort die voor anderen ingezet kunnen worden. Zij hebben circa 100 leden in Utrecht.
Een van de doelen van De Windvogel is de opbrengsten van duurzame energie projecten duurzaam en sociaal inzetten in de omgeving, zodat de acceptatie en het draagvlak van duurzame energieopwekking vergroot wordt. Met andere woorden: de duurzame energieopwekking dient als vliegwiel voor verdere lokale duurzame ontwikkeling.

Tot en met het moment dat de gemeente de startnotitie heeft aangenomen, is het werk verzet op vrijwillige basis. Nu is er een nieuwe fase ontstaan. Het ontwikkelen van een groot energielandschap is een intensieve klus waar voor veel mensen veel tijd in gaat zitten. Er is een ontwerp gemaakt , met diverse scenario’s. Het gesprek met de omgveing en de politiek is tijds- en ook kostenintensief. Ook is er een ontwerpbureau ingehuurd en andere specialisten milieuonderzoeksbureaus. Dat kost geld.
Dat geld is hopelijk na realisatie van het energielandschap terug te verdienen, maar daar is nog lang geen zekerheid over. Het is dus met het nodige risico omgeven.
We vinden het helemaal niet gek, en deels zelfs ook logisch, om goede mensen te betalen voor belangrijk  werk dat wel nodig is om tot een goed resultaat te komen. De precieze invulling hiervan is een zaak van de betrokken coöperaties en de initiatiefgroep Rijne Energie cs.

– De coöperatie Rijne Energie heeft 25% van het eigendom. Rijne Energie bestaat uit leden die de energieopwekking mogelijk maken, die investeren en die samen besluiten wat er met de opbrengsten uit het energiepark wordt gedaan.
– De  energiecoöperatie De Windvogel heeft 25% van het eigendom, en draagt dit geleidelijk over aan Rijne Energie. De Windvogel is vanaf de start van het proces de oprichting van Rijne Energie mogelijk maakte en met wie Rijne Energie samenwerkingsafspraken maakt.
– De bewoners en omwonenden die geen lid zijn van één van de coöperaties krijgen wel de zeggenschap over een Omgevingsfonds en Omwonendenregeling. – Eneco en BHM Solar zijn commerciële ondernemingen en hebben samen 50% van het eigendom. Samen met de energiecoöperaties werken ze aan energieopwekking in Rijnenburg en Reijerscop . 

Een van de kaders die de gemeente Utrecht heeft aangegeven is dat het energielandschap toekomstgericht gebouwd wordt. Dat wil zeggen dat als er over 20 jaar toch een woonwijk gebouwd wordt, dit een duurzame woonwijk wordt waar de energie-opwek al voor geregeld is, en dat we bij het ontwerp van het Energiepark rekening gaan houden met toekomstige woningbouw. De gemeente publiceerde een 

Wij zijn een groep mensen die zich op een positieve manier bezighoudt met het opwekken van schone energie. We realiseren ons dat omwonenden zich mogelijk zorgen maken over overlast van bijvoorbeeld windmolens. Vanaf het begin van het proces spreken we met en informeren we de bewoners en omwonenden zo uitvoerig mogelijk, stimuleren we hen mee te denken en te doen. In een later stadium willen we hen graag mee laten profiteren. Samen met de Omgevingswerkgroep en Eneco ontwerpen we gezamenlijk scenario’s waar zoveel mogelijk mensen achterstaan. Hierdoor kunnen we de weerstand beperken.

Anno 2017 weten we allemaal dat we niet afhankelijk kunnen blijven van vervuilende energie en dat we moeten kiezen we voor schonere alternatieven. Al was het alleen al voor een gezonde toekomst voor onze (klein)kinderen. Het is een gegeven dat Nederland dichtbevolkt is en daarom zullen er altijd mensen zijn die mogelijk in meer of mindere mate overlast ervaren van kolencentrales, fabrieken, hoogspanningslijnen en dus ook van windmolens. Gelukkig ontwikkelt de techniek zich voortdurend. Windmolens van nu zijn een stuk stiller en effectiever dan vroeger. Ook zijn er duidelijke richtlijnen waaraan gehouden moet worden om overlast te voorkomen of op zijn minst te verminderen. En als windmolens na bijvoorbeeld 30 jaar niet meer de beste duurzame opwekmethode is, kunnen ze afgebroken en gerecycled worden. In die tussentijd hebben ze wel een positieve bijdrage geleverd aan een schonere wereld.

De Sociaal Economische Raad (SER) schreef een fact-checker over overlast en profijt van windmolens voor omwonenden.

De grond in Rijnenburg is in 2001 eigendom geworden van de gemeente Utrecht. Daarvoor hoorde Rijnenburg bij de gemeente Nieuwegein. Dit duurzame energieproject  brengt Utrecht dus een stap dichter bij haar doel voor een Klimaatneutraal 2030.

Rijne Energie vindt dat duurzaam opgewekte energie niet van één bepaalde gemeente is, omdat het tegengegaan van klimaatverandering om een (gemeente-)grensoverstijgende aanpak vraagt. Daarom staat het bewonerscollectief Rijne Energie open voor alle geïnteresseerden uit Rijnenburg, Reijerscop en de omliggende wijken en gemeenten: iedereen kan zich aansluiten bij ons initiatief om mee te denken, mee te bepalen over en mee te doen met het ontwerpen van een plan voor duurzame energieopwekking in Rijnenburg. Om vervolgens later gezamenlijk te profiteren van de opbrengsten en trots hierop te kunnen zijn. Dit meebepalen blijft echter wel beperkt tot de kaders  die de gemeente Utrecht ons meegeeft.