In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen, staat het energiepark van Utrecht en vooral de windmolens weer in de belangstelling. Graag geven we toelichting op veelgestelde vragen. De oranje teksten zijn links naar rapporten etc.
"Zonnepanelen oké, wind op zee." Oftewel: is het allemaal wel nodig?
Ja, het is nodig. Is het korte antwoord. Klimaatverandering is hier en nu. In het jaar 2022 is het al op maandag 21 februari Green Energy Day : in slechts 7,5 week (van de 52 in een jaar) hebben we net zoveel energie gebruikt als we in een heel jaar duurzaam opwekken.
Tot 2030 zijn er extra maatregelen nodig om onze CO2-uitstoot te verminderen. Extra. Dus bovenop de doelstelling om bijvoorbeeld 11,5 GW aan wind op zee te realiseren. We hebben helaas niet de luxe om dingen niet te doen. Als je 10 minuten hebt, kijk Morgenland:
Windmolens zijn groot en worden steeds groter. Maken ze dan ook meer lawaai?
Nieuwe windmolens hebben vaak een tiphoogte van meer dan 200 meter, en worden inderdaad steeds groter. In Swifterbant bijvoorbeeld komen nu windmolens tot 248 meter hoog, en molens tot 270 meter hoog zijn in ontwikkeling.
Dat leidt niet tot extra geluid. Je kunt windmolens goed vergelijken met auto’s: die worden ook steeds groter maar niet luider. Sterker nog, juist omdat molens steeds hoger worden zitten de wieken (als belangrijkste geluidsbron) ook steeds verder van de grond af waardoor het geluid van verder weg komt en moderne, hoge windmolens vaak zelfs stiller kunnen zijn.
Tot slot: welke hoogte de molens ook krijgen, ze moeten aan de geluidsnormen van de gemeente voldoen.
Meer informatie uit de technische briefing die recent in de Tweede Kamer plaatsvond, vind je hier.
Gaat het geluid van de windmolens bewoners uit De Meern, Veldhuizen en Nieuwegein uit hun slaap houden?
We zeggen niet dat niemand het gaat horen: op zo’n 300 meter is het geluid ongeveer dat van ‘een koelkast’, ‘een zachte regenbui‘, of ‘zeer zachte spraak in een rustige kamer’ zoals een rechter het omschreef.
Vergelijk dit met het geluidsniveau van een snelweg als de A2 of de A12 (ca. 70 decibel, oftewel het geluid van een vrachtwagen op 15 meter, of een stofzuiger). Daarmee is het moeilijk voor te stellen dat het geluid van een windmolen vaak aan de andere kant van de snelweg hoorbaar wordt: de koelkast (40 dB) hoor je ook niet als je stofzuigt (70 dB).
Omdat sommige mensen toch hinder kunnen ondervinden, gaan we het geluidsaspect goed onderzoeken in het milieueffectrapport.
Maken windmolens laagfrequent geluid?
Mensen koppelen vaak laagfrequent geluid aan windmolens omdat ze er vaak voor het eerst van horen in combinatie met windmolens.
Laagfrequent geluid kennen we echter al langer van bijvoorbeeld vrachtverkeer, binnenvaart, dieselauto’s, muziek en ja, ook van windmolens en de wind zelf.
Het is echter niet zo dat windmolens voor extra veel laagfrequent geluid in de omgeving zorgen. Sterker nog, een voormalig medewerker van de Omgevingsdienst Groningen heeft aan een aantal windparken gemeten en heeft geen laagfrequent geluid (bromtonen) kunnen vinden.
Zorgen windmolens voor gezondheidsklachten?
Net als andere projecten in de leefomgeving van mensen kan het plaatsen van windmolens zorgen voor angstgevoelens en stress: “Wat gaat er gebeuren? Hoe gaat het eruit zien? Welke impact gaat het op mij hebben?”
De hinder die mensen zo ervaren kan daarmee indirect gezondheidsklachten veroorzaken, net zoals onzekerheid over het behoud van je baan bijvoorbeeld. Juist deze onrust proberen we weg te nemen door omwonenden zoveel mogelijk te informeren over het verloop van het project en hen zoveel mogelijk te betrekken bij de keuzes die we maken.
De windmolens zelf hebben echter geen directe invloed op de gezondheid van mensen, aldus het RIVM: zo is er geen verband aangetoond met slaapverstoring, mentale gezondheid of hart- en vaatziekten.
Kunnen er door windmolens geen huizen meer worden gebouwd in Rijnenburg?
Als je het ons vraagt hoeft windenergie woningbouw niet uit te sluiten. Uiteraard kan je in het noorden vlakbij de windmolens geen huizen bouwen, maar dat is toch al moeilijk door de natte omstandigheden daar en de ligging vlakbij de snelweg.
Ten zuiden van de Ringkade houd je in Rijnenburg nog zo’n 800 hectare over om 16.000 tot 40.000 huizen te bouwen in lage resp. hoge dichtheid.
Zie ook dit ontwerpplan op hoofdlijnen wat we twee en half jaar geleden maakten.
Zorgen windmolens voor waardedaling van woningen?
Er zijn inderdaad theoretische onderzoeken die zeggen dat windmolens tot waardedaling van woningen in de nabijheid kunnen leiden. Echter, deze waardedaling wordt in de praktijk niet bevestigd door ons bekende planschadeclaims:
- Rondom windparken is bijna nergens grond gevonden voor het daadwerkelijk vaststellen van planschade. Waar die wel is gevonden was dit bij woningen die op 300 tot 500 meter afstand stonden. In Rijnenburg en Reijerscop profiteren woningen tot zo’n 800 meter afstand van de molens echter financieel mee van het windpark, en dit meeprofiteren levert waarschijnlijk meer op dan mogelijke planschade. Mocht een omwonende toch denken dat er planschade optreedt, dan helpen wij bij het traject om dit bij de gemeente te claimen waarbij wel een eigen risico geldt overigens (2% onder de huidige wet, 5% onder de Omgevingswet.
- Er is bijna nergens een echte waardedaling geconstateerd, het gaat bijna altijd om iets minder waardestijging. Zeker met de prijsstijgingen van de afgelopen jaren zal een mogelijk effect van windmolens er niet toe leiden dat woningen daadwerkelijk in waarde zullen dalen.
- Uiteraard is het niet mogelijk precies te duiden waar de mindere waardestijging vandaan komt: dit kan ook door andere factoren komen. De onderzoekers proberen hiervoor te compenseren door veel gegevens te gebruiken. Het valt wel op dat de windmolens die zij hebben gebruikt in hun onderzoek vooral in het landelijk gebied staan. De situatie in Utrecht (met een snelweg met geluidswal tussen windmolens en een woonwijk) is anders.
Klopt de bewering van Buren van Rijnenburg en Reijerscop dat “binnen twee kilometer 9% van de mensen ernstige hinder ondervindt”?
Dit is waarschijnlijk een onterechte samentrekking van twee zaken:
- De twee kilometer waarbinnen is gekeken naar woningwaardedaling in het onderzoek van de VU en de UvA;
- 9% van de mensen ondervindt hinder buitenshuis bij windmolengeluid rond de landelijke windmolennorm die tot 2021 gold, aldus het RIVM. Dit geluidsniveau wordt echter op zo’n 300 tot 400 meter bereikt, en niet op 2 km. De woonwijken liggen op 800 meter afstand, aan de andere kant van snelwegen.
Klopt het dat er geen draagvlak is voor windmolens bij de omwonenden?
Het verbaast ons dat er nooit naar ‘draagvlak’ wordt gevraagd bij omwonenden voor verbreding van snelwegen of het aanleggen van een vakantiepark bij mensen om de hoek, maar wel heel vaak bij windenergie. Dat gezegd hebbende: er zijn natuurlijk omwonenden tegen de komst van de windmolens: verandering in hun leefomgeving doet bij sommigen van hen pijn.
Echter, we hebben ook veel mensen gesproken die hun schouders erover ophalen “Je doet maar,” zeiden ze vaak. Deze ‘stille meerderheid’ gaat echter niet inspreken en wordt daarom niet gehoord. Er zijn ook mensen in vooral Rijnenburg en aan de Nedereindseweg die juist voorstander zijn, al is dat vaak omdat ze liever windmolens hebben dan woningbouw of zonneweiden.
Dit past ook bij een CBS-onderzoek dat stelt dat 21% voor is, 31% tegen en 43% zegt ‘hangt ervan af’.
Ongeacht of omwonenden nu voor of tegen zijn: we informeren iedereen en betrekken ieder die dat wil bij het vormgeven van onze plannen.
Maken die paar molens überhaupt wel verschil?
Alles maakt een verschil. Elk raam dat van dubbelglas wordt voorzien, elk zonnepaneel, elke waterbesparende douchekop, elk stuk vlees dat in de supermarkt blijft: Alles maakt verschil. Anders zou je toch ook geen belasting hoeven te betalen?
De modernste windmolens voor land hebben een vermogen van 6.5MW, dat betekent grofweg dat één windmolen elektriciteit voor 7.500 huishoudens* kan leveren. Als ons (en wellicht jouw) park 8 windmolens groot wordt, dan is dat alleen al goed voor 60.000 huishoudens (1/3 van de 180.000 huishoudens van Utrecht). Leg daar nog eens 100 hectare zonnepanelen bij – goed voor 30.000 huishoudens – en we kunnen de helft van alle Utrechtse huishoudens van duurzame elektriciteit voorzien!
Dus doe mee en word lid van onze energieke beweging.
* obv 3.000 kWh elektra gebruik voor een huishouden.
